Wat moet een startende ZZP’er weten over de Wet DBA?

Als startende ZZP’er is het belangrijk om je goed te verdiepen in de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA). Deze wet bepaalt of je als zelfstandige wordt aangemerkt door de Belastingdienst. In deze blog leggen we uit wat de Wet DBA inhoudt en hoe je problemen kunt voorkomen.

Wat is de Wet DBA?

De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) is in het leven geroepen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Het doel: voorkomen dat iemand als ZZP’er werkt, terwijl er eigenlijk sprake is van een dienstverband.

Sinds de afschaffing van de VAR-verklaring ligt de verantwoordelijkheid niet meer alleen bij de Belastingdienst, maar juist bij zowel de ZZP’er als de opdrachtgever. Samen moeten jullie beoordelen of er sprake is van een echte zelfstandige opdracht, of van een arbeidsrelatie die lijkt op loondienst.

De Belastingdienst kijkt hierbij naar hoe er in de praktijk wordt gewerkt, en niet alleen naar wat er op papier staat. Zaken zoals gezagsverhoudingen, het recht op doorbetaling bij ziekte, of het ontbreken van ondernemersrisico kunnen erop wijzen dat er tóch sprake is van loondienst.

Wet DBA en handhaving

Sinds 1 januari 2025 handhaaft de Belastingdienst actief op de Wet DBA. Dit betekent dat opdrachtgevers die zzp’ers inzetten voor werk dat feitelijk onder loondienst valt, kunnen worden geconfronteerd met naheffingen en andere fiscale correcties. De focus ligt op het tegengaan van schijnzelfstandigheid, waarbij iemand als zelfstandige werkt terwijl er eigenlijk sprake is van een dienstverband.​

Hoewel de handhaving is hervat, geldt 2025 als een overgangsjaar. In dit jaar legt de Belastingdienst nog geen boetes op, tenzij er sprake is van kwaadwillendheid. Opdrachtgevers krijgen eerst de kans om hun werkwijze aan te passen voordat er sancties volgen. Vanaf 2026 kunnen er echter wel boetes worden opgelegd bij overtredingen. ​

Voor zzp’ers en opdrachtgevers is het daarom essentieel om hun arbeidsrelaties zorgvuldig te beoordelen en waar nodig aan te passen. Het is belangrijk om te zorgen dat de samenwerking voldoet aan de criteria voor zelfstandig ondernemerschap, zoals het ontbreken van een gezagsverhouding en het dragen van ondernemersrisico.​

Wat betekent dit voor jou als ZZP’er?

Als startende ZZP’er ben je verantwoordelijk voor het vaststellen van je eigen arbeidsrelatie met je opdrachtgever. Dit betekent dat je duidelijke afspraken moet maken over je zelfstandigheid. De Belastingdienst kijkt daarbij naar een aantal zaken, zoals:

• De mate van zelfstandigheid: Ben je zelf verantwoordelijk voor je werktijden, werkplek en werkwijze, of heb je veel invloed van je opdrachtgever?

• De duur van de samenwerking: Is het een kortdurend project of werk je structureel voor dezelfde opdrachtgever?

• De financiële risico’s: Ben je financieel afhankelijk van één opdrachtgever, of heb je meerdere klanten?

Modelovereenkomsten

Modelovereenkomsten zijn ooit geïntroduceerd als hulpmiddel binnen de Wet DBA om duidelijkheid te geven over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en ZZP’er. Door zo’n vooraf goedgekeurde overeenkomst te gebruiken, konden beide partijen aannemelijk maken dat er geen sprake was van loondienst.

In de praktijk bleken deze overeenkomsten echter lang niet altijd voldoende duidelijkheid te bieden – zeker als de uitvoering van het werk afweek van wat op papier stond. Daarom heeft het kabinet aangekondigd dat de modelovereenkomsten in hun huidige vorm worden uit gefaseerd.

Hulp voor ZZP’ers

De regels rond de Wet DBA kunnen complex zijn, zeker nu de handhaving weer is opgestart. Twijfel je of jouw manier van werken écht zelfstandig is? Of wil je zeker weten dat jouw overeenkomsten en werkwijze voldoen aan de geldende eisen?

Bij Meester en Meester staan we klaar om je daarbij te helpen. Of je nu net begint als ZZP’er of al even onderweg bent, we bieden heldere uitleg, praktische adviezen en – waar nodig – juridische ondersteuning.

Wil je weten waar jij staat? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvende check of een adviesgesprek. Samen zorgen we dat jij met vertrouwen verder kunt ondernemen.

Meester en Meester; maakt recht voor iedereen toegankelijk

Voor niet-juristen kan de juridische wereld soms onbegrijpelijk zijn. Meester en Meester is een juridisch adviesbureau die organisaties met juridische vraagstukken helpt. Heb je onze hulp nodig? Neem dan gerust contact met ons op! Je kunt ons bereiken via het contactformulier, per e-mail op info@meesterenmeester.nl of telefonisch via 088-0665002. Wij staan voor je klaar.

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in dit artikel kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn dan wel verouderd. De informatie in dit artikel dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Meester en Meester B.V. aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit het artikel.