Blog handhaving

Overheid

Handhaving door de overheid: essentiële instrumenten voor gemeenten

25 juni 2025 mr. Aleid Kanis

In een tijd waarin gemeenten steeds vaker voor complexe handhavingsvraagstukken staan, is het van groot belang dat zij beschikken over goed opgeleide handhavingsjuristen. De instrumenten die gemeenten tot hun beschikking hebben, zoals de last onder dwangsom, last onder bestuursdwang en bestuurlijke boete, spelen een cruciale rol in het handhavingstraject. Maar wat houden deze instrumenten precies in, en hoe kunnen handhavingsjuristen gemeenten ondersteunen?

Last onder dwangsom

Een last onder dwangsom werkt als een “stok achter de deur”. De overtreder krijgt nog één kans om de fout te herstellen; doet hij dat niet binnen de gestelde termijn, dan verbeurt hij automatisch een geldbedrag dat kan oplopen zolang de overtreding voortduurt.

Ideaal bij situaties die eenvoudig zijn terug te draaien, zoals het verwijderen van een illegaal geplaatste schutting.

Pluspunt: de financiële prikkel motiveert, de gemeente hoeft vaak niet zelf in te grijpen.

Let op: de hoogte en opbouw van de dwangsom moeten in verhouding staan tot de overtreding.

Last onder bestuursdwang

De last onder bestuursdwang gaat een stap verder. In dit geval kan de gemeente zelf de overtreding herstellen, bijvoorbeeld door werkzaamheden uit te voeren op kosten van de overtreder. Dit instrument is bijzonder effectief in situaties waar snelle actie vereist is, zoals bij illegale bouwactiviteiten of ernstige milieuvervuiling.

Hier ligt voor handhavingsjuristen een zware verantwoordelijkheid: het besluit moet helder gemotiveerd zijn, de maatregelen mogen niet verder gaan dan nodig en de kosten moeten transparant worden vastgesteld.

Waarom handhavingsjuristen onmisbaar zijn

Een handhavingsjurist:

  • Weegt af welk instrument het meest passend én houdbaar is.
  • Waarborgt de rechtszekerheid door correcte termijnen, hoor- en wederhoor en proportionele maatregelen.
  • Voorkomt (of wint) bezwaar- en beroepsprocedures door een ijzersterke motivatie.


Kortom, juridische expertise maakt het verschil tussen een besluit dat standhoudt en een besluit dat terug naar af moet.

Meester en Meester helpt gemeenten daadkrachtig handhaven

Onze specialisten adviseren over de keuze en inzet van handhavingsinstrumenten, stellen besluiten op en vertegenwoordigen gemeenten bij bezwaar en beroep. Zo blijft handhaving binnen de gemeente zowel effectief als juridisch solide.

Meer weten? Neem contact op met Meester en Meester. We denken graag mee over je handhavingsvraagstuk.

Meester en Meester is een juridisch adviesbureau dat staat voor een veilige en rechtvaardige samenleving. Heeft u vragen of bent u opzoek naar een concreet advies? Neem dan gerust contact op met ons, wij helpen u graag! Meester en Meester biedt rechtsbescherming aan particulieren, bedrijven en de overheid.

Voor niet-juristen kan de juridische wereld soms onbegrijpelijk zijn. Bij Meester en Meester komt talent en kennis samen. Wij maken recht voor iedereen toegankelijk en ontzorgen onze klanten op juridisch vakgebied. Heeft u onze hulp nodig? Neem dan gerust contact met ons op. U kunt ons bereiken via ons contactformulier of per e-mail op info@meesterenmeester.nl. We zijn ook telefonisch bereikbaar op 088-0665002.

Deel dit artikel

Direct hulp bij jouw vraagstuk?